Bir kitabın yüksek sesle okunarak ses kaydının yapılmasıyla oluşan kitaplara sesli kitap ya da konuşan kitap denir. Günümüzde yalnız görme engelliler için değil, gören okuyucuların kullanımı amacıyla da sesli kitap üretilmektedir. Avrupa ülkeleri ve Amerika Birleşik Devletleri’nde bir çok kitabın profesyonelce hazırlanmış sesli versiyonu satışa sunulmakta ve kitap severlerce özellikle araba kullanırken,CD çalarlarında dinlemek üzere tercih edilmektedir. Ülkemizde de son yıllarda basılan kitaplardan bazılarının sesli kopyaları hazırlanmakta ve satışa sunulmaktadır. Bununla birlikte konuşan kitaplar, yoğun olarak görme engelliler tarafından kullanılır ve tercih edilir.
Görme engelliler için asıl kitaplar kabartma harflerle basılanlardır. Ancak kabartma baskının yüksek maliyetli ve oldukça güç bir iş olması nedeniyle tüm kitapların bu yöntemle basılması pratik açıdan mümkün değildir. Ülkemizde Braille alfabesini bilen ve kullanan görme engellilerin sayısı ne yazık ki birkaç bini geçmemektedir. Bu durumun çözümü olarak akla gelen ilk yöntem sesli kitap üretimidir. Görmezler için sesli kitap üretimi, çoğunlukla gönüllülerin sesli okumalarının kayda alınması biçiminde gerçekleşmektedir. Dünyada yirminci yüzyılın başlarında görmezler için sesli kitap üretimi başladı. Önce ağır devirli plaklara kayıt yapıldı.Sonra makara bant ve kasetler ortaya çıktı. Şimdi ise bilgisayar teknolojisi kullanılarak ses kaydı dijital ortamda yapılmaktadır. Bilgisayarla gerçekleştirilen ses kaydı, CD’lere aktarılmaktadır. Bu yöntemle bir cd üzerine iyi kalitede 12 saat ses kaydı yapılabilmektedir. Bu kaydın çoğaltılması da birkaç dakikadan fazla sürmemektedir. CD’lerin saklanması ve taşınması da kolaydır. Kopyalama hızının çok yüksek olması bir kütüphanenin benzerinin başka bir yere kurulmasında da çabukluk sağlamaktadır. Görme engelliler için sesli kitap üretimi, bu amaçla özel olarak kurulmuş ses kayıt odalarında yapılmaktadır. Devlet ve il/ilçe kütüphaneleri’nin görmezler bölümlerinde, üniversitelerde ve bu amaçla özel olarak kurulmuş bazı kurumların bünyesinde, sesli kayıt odaları bulunmaktadır.
Bundan başka, daha amatör koşullarda olmak üzere, bir bilgisayar ve mikrofon yardımıyla her hangi bir gönüllü okuyucu kendi evinde de sesli kitap kaydı yapabilmektedir. Roman, hikaye, araştırma, psikoloji ve felsefe gibi alanlarda kitaplar seslendirilmekte ve görme engelli okurların kullanımına sunulmaktadır. Çocuklar için masal kitapları ve öyküler de okunmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder